ΠΛΑΤΩΝΑΣ: Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
Η ζωή του
Το πρώτο όνομα του Πλάτωνα ήταν Αριστοκλής. Ύστερα στην εφηβεία του μετονομάστηκε Πλάτωνας εξαιτίας του πλατιού του στέρνου και μετώπου.Ο πλάτων γεννήθηκε στην Κολλυτό της Αττικής το 427 π. Χ από αριστοκρατικούς γονείς. Ο πατέρας του, Αρίστωνας, καταγόταν από την γενιά του Κόδρου ενώ η μητέρα του, Περικτιόνη, από τη γενιά του Σόλωνα. Επίσης είχε δύο αδερφούς, τον Αδείμαντο και τον Γλαύκωνα.Ως Αθηναίος πολίτης ο Πλάτωνας είχε επιμελημένη γνώση και παιδεία από τους καλύτερους δασκάλους της εποχής στην παιδική και εφηβική του ηλικία. Αρχικά, ασχολήθηκε με τη μελέτη της ποίησης όπως επίσης υπήρξε κι αθλητής.
Ο Σωκράτης έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ζωή του καθώς επηρεάστηκε βαθύτατα από τη Σωκρατική διδασκαλία και το Σωκρατικό ήθος τα οποία μετέβαλαν οριστικά τον πνευματικό προσανατολισμό του, τον έκαναν να καταστρέψει τα νεανικά του ποιητικά έργα και τον μετέστρεψαν μόνιμα στη φιλοσοφία. Γρήγορα αισθάνθηκε απέχθεια για τις βιαιότητες που διαδραματίζοταν στην πόλη του, μετά την πτώση της ολιγαρχίας ήλπιζε να βελτιωθεί η κατάσταση με την παλινόρθωση της δημοκρατίας. Όμως διαπίστωσε πως δεν υπήρχε θέση για έναν ευσυνείδιτο άνθρωπο στην αθηναΪκή πολιτική. Η θανάτωση του Σωκράτη και η επακολούθηση της ψυχολογικής ατμόσφαιρας είχαν κατά συνέπεια να καταφύγει ο Πλάτων μαζί με άλλους σωκρατικούς στα Μέγαρα. Τότε έκλεινε τα τριάντα του χρόνια. Έμεινε λίγο καιρό στα Μέγαρα και μετά πήγε στην Κυρήνη όπου παρακολούθουσε μαθήματα γεωμετρίας, έπειτα μετέβη στην Αίγυπτο. Επίσης ταξίδεψε στην Κάτω Ιταλία και από εκεί πήγε στη Σικελία όπου συνδέθηκε φιλικά με τον εικοσάχρονο τότε Δίωνα που με σύσταση του συναναστράφηκε μετον τύραννο Διόνυσο τον Πρεσβύτερο. Εκεί όμως πουλήθηκε από τον τύραννο ως σούλο σε κάποιο Αιγινήτη, επειδή επιχείρησε να πείσει τον ίδιο για τις αρχές της δικαιοσύνης που πρέπει να διέπουν την άσκηση εξουσίας. Ύστερα ελευθερώθηκε με λίτρα από τον Κυρηναίο τον Ανίκκερη, ο όποιος ήταν πληροφορημένος για την προσωπικότητα του. Το 387 ο Πλάτων βρίσκεται και πάλι στην πάτριδα του όπου ιδρύει την Ακαδημία της φιλοσοφικής σχολής του, η οποία πήρε την ονομασία της από τον χώρο στον οποίο βρίσκοταν το ιερό του ήρωα Ακάδημου. Το 347 επισφραγίζεται η ζωή του, με ήρεμο θάνατο και θάβεται στην Ακαδημία οπου δίδασκε.
Ντεμίρη Σωτηρία, Β4, 52ο ΓΕΛ Αθηνών
Το έργο του Πλάτωνα
Το συγγραφικό έργο του Πλάτωνα είναι αρχικά μνήμη και φήμη, εξιδανικευτική, του βίου και του θανάτου και του ήθους του Σωκράτη, αλλά και ανάπτυξη, ευμέθοδη και πολύπτυχη της διδασκαλίας του, πιστή ως κάποιο βαθμό στο πνεύμα του. Τα έργα του Πλάτωνα εκτός από την Απολογία και τις Επιστολές είναι γραμμένα σε μορφή διαλόγου. Ως κεντρικό πρόσωπο στους διαλόγους, εκτός από έναν, τους Νόμους, παρουσιάζεται ο Σωκράτης, ακόμη και όταν σε κάποιον διάλογο σαν να παραμερίζεται σε θέση ακροατή. Σε κανένα διάλογο δεν εμφανίζεται ο ίδιος ο Πλάτων. Οι συζητήσεις ονομάζονται με το όνομα ιστορικά υπαρκτών προσώπων και μόνο σε τρεις διαλόγους της τελευταίας περιόδου: στον Σοφιστή, στον Πολιτικό και στους Νόμους εμφανίζεται ως κύριος συζητητής δίχως μνεία ονόματος ο «Ελεάτης Ξένος» στον πρώτο, ο «Ξένος» στο δεύτερο, ο «Αθηναίος Ξένος» στον τρίτο. Στον Πλάτωνα αποδίδονται και 13 επιστολές, η γνησιότητα των οποίων γενικά αμφισβητείται, εκτός από την Ζ' Επιστολή όπου περιγράφει ο Πλάτωνας τη δραστηριότητά του στη Σικελία. Και στη συγγραφή ο φιλόσοφος μιμήθηκε τη διδασκαλία του Σωκράτη, ο οποίος δίδασκε διαλογικά. Οι διάλογοί του επιγράφονται συνήθως με το όνομα κάποιου από τα διαλεγόμενα πρόσωπα, π.χ. Τίμαιος, Γοργίας, Πρωταγόρας κ.λπ. Έξι μόνο διάλογοι, το Συμπόσιον, η Πολιτεία, ο Σοφιστής, ο Πολιτικός, οι Νόμοι και η Επινομίς τιτλοφορούνται από το περιεχόμενό τους. Στους παλαιότερους διαλόγους διατηρεί την εικόνα του πραγματικού Σωκράτη, ενώ στους νεότερους, όπως εικάζουν οι φιλόλογοι, κάτω από το πρόσωπο του δάσκαλου κρύβεται ο ίδιος ο μαθητής.Στον Πλάτωνα αποδίδονται περί τα τριάντα επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας, πολλά από τα οποία αμφισβητούμενα.
Φιλοσοφία Η έννοια του δικαίου κατέχει εξέχουσα θέση στο πλατωνικό έργο και ειδικότερα στη μεγαλειώδη σύνθεση του Πλάτωνα, την Πολιτεία, αποτελεί κεντρικό θέμα. Στον Πρωταγόρα : «ὁ δέ νόμος τύραννος ὢν τῶν ἀνθρώπων πολλά παρά φύσιν, βιάζεται (παραβιάζει)» διατυπώνεται η διάκριση φυσικού και θετικού δικαίου)[38][39] και στο ίδιο έργο στο γνωστό μύθο του Πρωταγόρα ο Δίας τελικά αποφαίνεται δίνοντας εντολή στον Ερμή: «καὶ νόμον γε θὲς παρ’ ἐμοῦ τὸν μὴ δυνάμενον αἰδοῦς καὶ δίκης μετέχειν κτείνειν ὡς νόσον πόλεως».Στον Γοργία: Επισημαίνεται ότι το συμφέρον του ρήτορα δεν είναι να ικανοποιεί τη ματαιοδοξία του, αλλά να επιδιώκει το καλόν και το δίκαιο και διατυπώνει τι αξίωμα: «τό ἀδικείν αἴσχιον εἶναι τοῦ ἀδικείσθαι» Ενώ στην Πολιτεία: Yποστηρίζεται (Θρασύμαχος): «δίκαιον εἶναι οὑκ άλλο τι ή τοῦ κρείττονος συμφέρον», ανάλογα προς το εκάστοτε κρατούν πολιτικό καθεστώς, αλλά και στο Ευθύφρονα γίνεται απόπειρα ορισμού του τι είναι όσιο και το τι ανόσιο.
Πλατωνικός διάλογος
Κάθε διάλογος είναι δοκίμιο της πλατωνικής τέχνης και της πλατωνικής διαλεκτικής, το ιδιαίτερο κλίμα της πλατωνικής ψυχής και φιλοσοφίας.Ο Σωκράτης που απουσιάζει από το τελευταίο έργο της πλατωνικής δημιουργίας, τους Νόμους, χειρίζεται μέσα στο διάλογο κυρίαρχα όλα τα είδη του λόγου γιατί στην πλατωνική φιλοσοφία προπορεύεται η θέαση και ακολουθεί η αφαίρεση. Ο έρως, η ελευθερία, η ανάγκη, ο θάνατος, η ψυχή και κρίση της, η δημιουργία του κόσμου και η ιδέα είναι τα θέματα του φιλοσοφικού πλατωνικού μύθου. Η πλατωνική φιλοσοφία είναι δυϊστική, χωρίζοντας τον κόσμο σε μία υλική και μία ιδεατή σφαίρα ύπαρξης. Αυτό γίνεται με την εισαγωγή της θεωρίας των ιδεών, οι οποίες κατά τον Πλάτωνα είναι τα αιώνια αρχέτυπα των αισθητών, υλικών πραγμάτων, υπερβατικές φόρμες που γίνονται αντιληπτές μόνο με τη λογική και όχι με τις αισθήσεις. Τα αισθητά αντικείμενα τα θεωρεί κατώτερα, υλικά και φθαρτά είδωλα των ιδεών, οι οποίες τα μορφοποιούν. Έτσι π.χ. κάθε άλογο είναι υλικό στιγμιότυπο, ή αντανάκλαση, της άυλης ιδέας "άλογο", η οποία συγκεντρώνει τα αναλλοίωτα και κοινά χαρακτηριστικά όλων των αλόγων (αφηρημένες έννοιες όπως η δικαιοσύνη ή η ομορφιά έχουν επίσης τις δικές τους αρχετυπικές ιδέες). Ο Πλάτων λοιπόν αναγνωρίζει δύο διαφορετικούς κόσμους, τον αισθητό, ο οποίος διαρκώς μεταβάλλεται και βρίσκεται σε ασταμάτητη ροή, κατά τον Ηράκλειτο, και τον νοητό κόσμο, τον αναλλοίωτο, δηλαδή τις ιδέες, οι οποίες υπάρχουν σε τόπο επουράνιο. Αυτές είναι τα αρχέτυπα του ορατού κόσμου, τα αιώνια πρότυπα και υποδείγματα τα οποία συντηρούν τη μορφή των υποκείμενων υλικών σωμάτων. Πρόκειται δηλαδή για ένα δυϊστικό, ιεραρχικό μεταφυσικό σύστημα. Ο Πλάτωνας ανέπτυξε συστηματικά τις διδασκαλίες του πυθαγορισμού, ευνοώντας όπως και ο Πυθαγόρας τα μαθηματικά, τα οποία έβλεπε ως "παράθυρο" στον κόσμο των ιδεών αφού ασχολούνται με άυλες και αναλλοίωτες έννοιες οι οποίες διαμορφώνουν τον κόσμο και ως μέσο προετοιμασίας για τη σωκρατική διαλεκτική. Κατηγορήθηκε ότι με τη θεωρία των ιδεών αποκάλυπτε "τα μυστικά των Μυστηρίων" στα οποία προφανώς ήταν μυημένος. Η γνωσιολογία του ήταν καθαρά ορθολογική, καθώς πίστευε ότι μόνο με τον νου μπορούν να προσεγγιστούν οι ιδέες και άρα η πραγματική, βαθύτερη φύση του κόσμου. Η εμπειρία των αισθήσεων για τον Πλάτωνα ήταν από αβέβαιη έως ψευδής, ενώ αντιθέτως η λογική διερεύνηση αποκάλυπτε έμφυτη γνώση, ενόραση των ανάλογων υπερβατικών ιδεών, η οποία προϋπήρχε με λανθάνουσα μορφή στον νου λόγω της θείας καταγωγής της ψυχής πριν την ενσάρκωση της. Αυτή η νοητική σύλληψη του λογικά αναγκαίου εκλαμβάνεται ως «ανάμνηση». Υψηλότερη ιδέα θεωρούσε την ιδέα του Αγαθού (Ο,τι είναι ο ήλιος για τον αισθητό κόσμο τούτο είναι η ιδέα του αγαθού για το νοητό) από την οποία απέρρεαν όλες οι άλλες. Στην ψυχή ο Πλάτωνας απέδειξε ότι δεν μπορεί να να παρομοιαστεί με την αρμονία απαντώντας στον συνδιαλεγόμενο Σιμμία οὐ συγχωρῶ τῇ Σιμμίου ἀντιλήψει• δοκεῖ γάρ μοι πᾶσι τούτοις πάνυ πολὺ διαφέρειν, αφού εναντιώνεται συχνά στα πάθη του σώματος και επίσης πως η ψυχή ως έννοια είναι ασυμβίβαστη με την έννοια του θανάτου και συνεπώς δεν εξαρτάται από το σώμα στο οποίο ενσαρκώνεται και υποστηρίζει, ότι τα σύνθετα μεταβάλλονται και διαλύονται, ενώ τα μη σύνθετα, μονοειδὲς ὂν αὐτὸ καθ᾽ αὑτό, ὡσαύτως κατὰ ταὐτὰ ἔχει καὶ οὐδέποτε οὐδαμῇ οὐδαμῶς ἀλλοίωσιν οὐδεμίαν ἐνδέχεται όπως η ψυχή, μένουν αναλλοίωτα και άφθαρτα. Με τη φράση που απευθύνει στο τέλος στον Κρίτωνα: «Μην αμελήσετε να εξοφλήσετε αυτό το χρέος»,να θυσιάσουν ένα κόκορα. Την υποχρέωση να θυσιάζουν κόκορα στον Ασκληπιό είχαν όσοι σώζονταν από μια αρρώστια και βρίσκονταν σε ανάρρωση. Για τον Σωκράτη, αρρώστια ήταν η επίγεια, γιατί η ψυχή του ήταν έγκλειστη στο σώμα. Ο θάνατος ήταν η ώρα της ανάρρωσης, επειδή απέδιδε στη ψυχή την ελευθερία και την αθανασία της μετοίκηση ψυχής.
Η θεωρία του Πλάτωνος για τις ιδέες στην Πολιτεία Ο Πλάτων μίλησε στην Πολιτεία για τον νοητό τόπο όπου υπάρχουν οι ιδέες (τα νοούμενα) και τον ορατό τόπο όπου υπάρχουν τα ορώμενα. Θεωρεί τον ήλιο έκγονον του αγαθού. Στη συνέχεια ορίζει την ιδέα του αγαθού ως υπερέχουσα όλων των ιδεών, δίνοντας έτσι μια ιεράρχηση των ιδεών, με ανώτερη όλων αυτήν του αγαθού: Η ιδέα του αγαθού είναι η αιτία της γνώσης και της αλήθειας. Όπως το φως και η όψη είναι ηλιοειδή αλλά όχι ο ήλιος, έτσι και η γνώση και η επιστήμη είναι αγαθοειδή αλλά όχι το ίδιο το αγαθό. Ακόμη αναφέρει ότι το αγαθό παρέχει σε όλα τα γιγνωσκόμενα (δηλαδή τις ιδέες) όχι μόνο τη δυνατότητα να γίνονται γνωστά, αλλά και την ίδια την ουσία και το είναι τους, καθώς το αγαθό είναι επέκεινα της ουσίας, υπερέχοντας αυτής κατά τη δύναμη. Τέλος μιλά για την προσέγγιση των ιδεών μέσω της διαλεκτικής, αναφερόμενος σε δύο τμήματα του νοητού. Στο πρώτο τμήμα η ψυχή χρησιμοποιεί εικόνες και προχωρά στην αναζήτηση μέσω υποθέσεων, κατευθυνόμενη στο τέλος και όχι στην αρχή (στο αποτέλεσμα και όχι την αιτία). Στο δεύτερο τμήμα η ψυχή χωρίς εικόνες αλλά με τα είδη καθεαυτά οδηγείται στην ανυπόθετη αρχή. Στο πρώτο τμήμα αντιστοιχεί η νόησις, η επιστήμη του διαλέγεσθαι σχετικά με το όν και το νοητό, ενώ στο δεύτερο η διάνοια (η τέχνη των γεωμετρικών), κατώτερη από τη νόηση. Υπάρχουν ακόμη δύο τμήματα του νοητού, κατώτερα από τα προηγούμενα με αντίστοιχα παθήματα στην ψυχή, η πίστις και η εικασία.
Θεολογική σκέψη
Κύριο λήμμα: Περί του Σωκράτους δαιμονίου «Oὐδείς Θεός δύσνους (διακείμενος εχθρικά) ἀνθρώποις» «καὶ πόλεμον ἆρα ἡγῇ σὺ εἶναι τῷ ὄντι ἐν τοῖς θεοῖς πρὸς ἀλλήλους, καὶ ἔχθρας γε δεινὰς καὶ μάχας καὶ ἄλλα τοιαῦτα πολλά, οἷα λέγεταί τε ὑπὸ τῶν ποιητῶν, καὶ ὑπὸ τῶν ἀγαθῶν γραφέων τά τε ἄλλα ἱερὰ ἡμῖν καταπεποίκιλται, καὶ δὴ καὶ τοῖς μεγάλοις Παναθηναίοις ὁ πέπλος μεστὸς τῶν τοιούτων ποικιλμάτων ἀνάγεται εἰς τὴν ἀκρόπολιν; ταῦτα ἀληθῆ φῶμεν εἶναι», ὦ Εὐθύφρων;" Η άποψη αυτή του Πλάτωνα που προϋποθέτει «κάθαρση» παραδοσιακών μύθων που περιείχαν απάνθρωπες συμπεριφορές θεών και αναίρεση της αντίληψης για το φθόνο των θεών (η οποία κυριαρχεί στον Όμηρο και τον Ηρόδοτο) δείχνει τη σημαντική πρόοδο που σημείωσε η θεολογική σκέψη των Ελλήνων και που επιγραμματικά διατυπώνεται για πρώτη φορά από τον Ευριπίδη στην Ιφιγένεια εν Ταύροις «οὐδένα γὰρ οἶμαι (νομίζω) δαιμόνων (Θεών) εἶναι κακόν (στιχ.391). Ο δε Σωκράτης στην Απολογία του διακηρύττει: «δεν δημιουργείται από τα χρήματα η αρετή αλλά από την αρετή τα χρήματα και όλα τα άλλα αγαθά των ανθρώπων, και στην ιδιωτική και στη δημόσια ζωή» (οὐκ ἐκ χρημάτων ἀρετὴ γίγνεται, ἀλλ᾽ ἐξ ἀρετῆς χρήματα καὶ τὰ ἄλλα ἀγαθὰ τοῖς ἀνθρώποις). «δημοσίᾳ δὲ οὐ τολμῶ ἀναβαίνων εἰς τὸ πλῆθος τὸ ὑμέτερον συμβουλεύειν τῇ πόλει. τούτου δὲ αἴτιόν ἐστιν ὃ ὑμεῖς ἐμοῦ πολλάκις ἀκηκόατε πολλαχοῦ λέγοντος, ὅτι μοι θεῖόν τι καὶ δαιμόνιον γίγνεται φωνή, ὃ δὴ καὶ ἐν τῇ γραφῇ ἐπικωμῳδῶν Μέλητος (έγραψε και στην καταγελλία του διακωμωδώντας το)ἐγράψατο». ἀλλὰ γὰρ ἤδη ὥρα ἀπιέναι, ἐμοὶ μὲν ἀποθανουμένῳ, ὑμῖν δὲ βιωσομένοις• ὁπότεροι δὲ ἡμῶν ἔρχονται ἐπὶ ἄμεινον πρᾶγμα, ἄδηλον παντὶ πλὴν ἢ τῷ θεῷ. Τελευταία φράση της Απολογίας. «Όντας απασχολημένος μ΄αυτό το έργο δεν ευκαιρώ ούτε για την πόλη να κάνω τίποτα αξιόλογο ούτε για την οικογένειά μου, αλλά βρίσκομαι σε φοβερή φτώχεια υπηρετώντας τον θεό» (πενίᾳ μυρίᾳ εἰμὶ διὰ τὴν τοῦ θεοῦ λατρείαν). «Σε μένα λοιπόν αυτό άρχισε να υπάρχει από τότε που ήμουνα παιδί, είναι μια εσωτερική φωνή που ακούω, η οποία, όποτε την ακούω, πάντοτε με αποτρέπει από κάτι που πρόκειται να κάνω, και ποτέ δεν με προτρέπει σε τίποτε. Αυτή είναι που με εμποδίζει ν΄ασχοληθώ με την πολιτική. Και μου φαίνεται, ότι κάνει πάρα πολύ καλά που με εμποδίζει γιατί θα είχα αφανιστεί και ούτε εσάς θα είχα ωφελήσει σε τίποτα ούτε τον εαυτό μου» Απολογία Σωκράτους. Στον «Φαίδωνα» όμως ο Σωκράτης έρχεται κοντά στο θάνατο και τον γνωρίζει. Ο θάνατος είναι κι΄αυτός, όπως και ο έρως, ένας σύντροφος της ζωής που πρέπει να συμφιλιωθείς μαζί του. ΄Όλοι όσοι φιλοσοφούν αληθινά γνωρίζονται βαθιά με τον θάνατο. «οὐδὲν γὰρ ἄλλο πράττων ἐγὼ περιέρχομαι ἢ πείθων ὑμῶν καὶ νεωτέρους καὶ πρεσβυτέρους μήτε σωμάτων ἐπιμελεῖσθαι μήτε χρημάτων πρότερον μηδὲ οὕτω σφόδρα ὡς τῆς ψυχῆς ὅπως ὡς ἀρίστη ἔσται». Γιατί περιφέρομαι μην κάνοντας τίποτα άλλο από το να πείθω τους νεότερους και τους πιο ηλικιωμένους ανάμεσά σας να μη φροντίζουν ούτε για τα σώματά τους ούτε για τα χρήματά τους με τόσο πάθος, παρά μόνο για την ψυχή τους, πως θα γίνει καλύτερη.
Οι επιδράσεις του Πλάτωνος στους μετέπειτα αιώνες. Ο Γάλλος ιστορικός της φιλοσοφίας τονίζει στο έργο του «Ιστορία της σκέψης» (1955) την κυρίαρχη παρουσία ή έστω ανταύγεια της πλατωνικής φιλοσοφίας σε ολόκληρο το Μεσαίωνα και στην Αναγέννηση και στους Νεότερους χρόνους, ενώ ο Γερμανός φιλόσοφος Καρλ Γιάσπερς προβάλλει τον Πλάτωνα ως το τον πρώτο από τους τρεις θεμελιωτές του φιλοσοφείν. Η ιστορία της φιλοσοφίας μέχρι τον Κικέρωνα είναι σαφώς επηρεασμένη από αυτόν και είτε αμφισβητεί είτε ακολουθεί τη διδασκαλία του. Ο μαθητής του Αριστοτέλης, εξ ίσου επιδραστικός με τον ίδιο, οδηγήθηκε στην ανάπτυξη τμήματος του έργου του ως απάντηση στον πλατωνισμό. Η σχολή την οποία ο Πλάτωνας ίδρυσε το 387 π.Χ., η Ακαδημία, συνέχισε να ακμάζει ως τις αρχές του πρώτου αιώνα π. Χ., έχοντας όμως μετατραπεί σε σκεπτική σχολή μετά τις αρχές της ελληνιστικής περιόδου. Κατά την εποχή του Αυγούστου υπήρξε αναβίωση της πλατωνικής φιλοσοφίας, ο μεσοπλατωνισμός με εκπροσώπους όπως ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς, ενώ κατά τα τέλη του δεύτερου αιώνα ο μεσοπλατωνισμός άρχεσαι να μετατρέπεται σταδιακά, υπό την επίδραση του νεοπυθαγορισμού και του ερμητισμού στην κατεχόμενη από τους Ρωμαίους Αίγυπτο, στο κίνημα του νεοπλατωνισμού, με αρχικούς εκπροσώπους όπως ο Πλωτίνος, το οποίο είχε ιδεαλιστικό, μυστικιστικό και σωτηριολογικό χαρακτήρα. Η Ακαδημία στην Αθήνα επανιδρύθηκε ως κέντρο νεοπλατωνικών μελετών κατά τον τέταρτο αιώνα. Την ίδια εποχή, περίοδο έντονων θρησκευτικών ζυμώσεων στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και σταδιακής επικράτησης του χριστιανισμού στη Μεσόγειο, οι ακόλουθοι της αστικής ελληνορωμαϊκής θρησκείας αλλά και των ελληνικών μυστηριακών λατρειών συσπειρώθηκαν γύρω από τον νεοπλατωνισμό ως υπερασπιστή του μέχρι πρότινος επικρατούντος παγανισμού. Μεμονωμένοι νεοπλατωνικοί και παγανιστικοί πυρήνες επέζησαν ως τον έκτο αιώνα, οπότε και ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός έκλεισε με διάταγμα την Ακαδημία της Αθήνας (529 μ.Χ.). Μετά περίπου εννέα αιώνες το έτος 1439 ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων γράφει στη Φλωρεντία το πολύκροτο έργο του: Περί ὧν Αριστοτέλης πρός Πλάτωνα διαφέρεται που αποτέλεσε το έναυσμα της διαμάχης πλατωνικών και αριστοτελικών στο Βυζάντιο και στην Ιταλία.
Πλατωνισμός. Ο πλατωνισμός επιβίωσε υπογείως καθ' όλον τον Μεσαίωνα, κρυμμένος σε μυστηριακά ρεύματα, έως ότου οι πρωτότυπες ιδέες του ήλθαν και πάλι στο φως και σχολιάστηκαν κατά την Αναγέννηση. Έτσι ούτε η νεότερη φιλοσοφική σκέψη έμεινε ανεπηρέαστη από αυτόν. Τα διάφορα φιλοσοφικά συστήματα ή προσπαθούν να ανατρέψουν τις ιδέες του ή οικοδομούνται πάνω σ' αυτές εκσυγχρονίζοντάς τες.
Η Ακαδημία του Πλάτωνα
Ιδρύθηκε στην Αθήνα γύρω στο 387 π.Χ. από τον Πλάτωνα μετά το πρώτο ταξίδι του (398-390 π.Χ.) στη Σικελία. Βρίσκονταν σε ένα άλσος του προαστίου των Αθηνών, την Ακαδήμεια, αφιερωμένο στον Αθηναίο ήρωα Ακάδημο, από το όνομα του οποίου προέρχεται και η ονομασία της. Ο χώρος θεωρούνταν ιερός γιατί ο Θησέας είχε κρύψει εκεί την Ελένη και από σεβασμό για την μακρά παράδοση και την ταύτισή του με τους Διόσκουρους, οι Σπαρτιάτες δεν θα τον κατέστρεψαν όταν εισέβαλαν το 413 π.Χ. στην Αττική.
Ιστορία της Ακαδημίας
Ο Διογένης Λαέρτιος διαιρεί την ιστορία της Ακαδημίας σε τρεις περιόδους την Παλιά, τη Μέση επικεφαλής της οποίας ορίζει τον Αρκεσίλαο και τη Νέα με πρώτο τον Λακύδη. Από την ίδρυσή της και μέχρι τις αρχές του πρώτου αιώνα π.Χ, η Ακαδημία λειτουργούσε χωρίς προβλήματα, ωστόσο, όταν άρχισε το 88 π.Χ. ο Πρώτος Μιθριδατικός Πόλεμος, ο Φίλων ο Λαρισαίος εγκατέλειψε την Αθήνα και κατέφυγε στη Ρώμη, όπου φαίνεται να παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του. Το 86 π.Χ., ο Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας πολιόρκησε την Αθήνα προκαλώντας μεγάλη καταστροφή. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας «έβαλε τα χέρια του πάνω στα ιερά άλση, και λεηλάτησε την Ακαδημία που ήταν τοποθετημένη στα πιο δασώδη προάστια της πόλης, καθώς και το Λύκειο». Η καταστροφή της Ακαδημίας φαίνεται να ήταν τόσο σοβαρή ώστε η ανακατασκευή και επαναλειτουργία της ήταν σχεδόν αδύνατη. Όταν ο Αντίοχος ο Ασκαλωνίτης επέστρεψε στην Αθήνα από την Αλεξάνδρεια το 84 π.Χ. άρχισε πάλι τη λειτουργία της, αλλά όχι στην Ακαδημία αλλά στο Λύκειο. Ο Κικέρων, που υπήρξε και μαθητής του Φίλωνα, περιγράφει μια επίσκεψη στο χώρο της Ακαδημίας ένα απόγευμα, που ήταν «ήσυχη και έρημη εκείνη την ώρα της ημέρας». Στους επόμενους αιώνες συνεχίστηκε η παρουσία της Ακαδημίας η οποία κατά καιρούς υπολειτουργούσε, παράκμαζε αλλά και ανανεωνόταν. Τελικά, έκλεισε το 529 από τον Ιουστινιανό. Σύμφωνα με τον Αγαθία τα εναπομείναντα μέλη της, μεταξύ των οποίων και ο Σιμπλίκιος, αναζήτησαν προστασία στην αυλή του Χοσρόη Α΄ στην Περσία. Μαζί τους μετέφεραν παπύρους λογοτεχνικών, φιλοσοφικών και, σε μικρότερο βαθμό, επιστημονικών. Με τη συνθήκη ειρήνης Περσίας και Βυζαντίου το 532 τέθηκε υπό εγγύηση η προσωπική τους ασφάλεια.
Το έργο της Ακαδημίας.
Στην Ακαδημία υπήρχαν διάφοροι επιστημονικοί τομείς με αντικείμενα μελέτης τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά, τις φυσικές και τις πολιτικές επιστήμες. Στο υπέρθυρο της Ακαδημίας αναγραφόταν η φράση Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω, δηλαδή να μην εισέρχεται κανένας που δεν γνωρίζει Γεωμετρία. Ο Πλάτων θεωρούσε ότι η γεωμετρία και τα μαθηματικά ήταν ο μόνος και ασφαλής δρόμος για να προσεγγίσει κανείς τον Κόσμο των Ιδεών και τον Θεό. Μαθηματικό έργο
Επιστήμονες με μαθηματικό προσανατολισμό που θήτευσαν στην Ακαδημία ήταν ο Αριστοτέλης, ο Θεόδωρος ο Κυρηναίος, ο Λεωδάμας ο Θάσιος, ο Θεαίτητος ο Αθηναίος, ο Εύδοξος ο Κνίδιος, ο Δεινόστρατος και ο αδελφός του Μέναιχμος από την Προκόννησο της Θράκης, ο Ευκλείδης, ο Πρόκλος και πολλοί άλλοι. Η κύρια συνεισφορά της Ακαδημίας στα μαθηματικά συνίσταται στο ότι συγκέντρωσε τις μέχρι τότε μαθηματικές γνώσεις που προέρχονταν κυρίως από τους Πυθαγορείους και τη Σχολή της Χίου, τις ταξινόμησε, τις εμπλούτισε, τις επέκτεινε και τις έθεσε σε ένα λογικό αποδεικτικό σύστημα. Ακόμη, τελειοποίησε τις αποδεικτικές μεθόδους και ανάπτυξε τη μαθηματική λογική. Συμπύκνωση όλων αυτών ήταν τα Στοιχεία του Ευκλείδη, που αν και γράφτηκαν στην Αλεξάνδρεια, είναι αποκλειστικό έργο της Ακαδημίας. Ο Πρόκλος στο έργο του "Σχόλια στο 1ο βιβλίο των Στοιχείων" αναφέρει σχετικά ότι "το σύστημα που επέλεξε ο Ευκλείδης για τα Στοιχεία ήταν Πλατωνικό [σύμφωνο με τις επιταγές του Πλάτωνα] και αφού είχε αποδεχθεί την Πλατωνική φιλοσοφία έθεσε σαν σκοπό της συγγραφής των Στοιχείων την κατασκευή των Πλατωνικών στερεών".
Ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας. Ο σημερινός επισκέπτης της Αθήνας μπορεί να επισκεφτεί τον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας που βρίσκεται εκατέρωθεν της οδού Κρατύλου στην περιοχή Κολωνού και Ακαδημίας Πλάτωνος. Εκεί βρίσκονται τα σημαντικά μνημεία, κάποια προγενέστερα της Ακαδημίας, όπως η ιερά οικία γεωμετρικών χρόνων, το γυμνάσιο του πρώτου π.Χ. - πρώτου μ.Χ αιώνα, όπου αθλούνταν οι μαθητές-φοιτητές, η πρωτοελλαδική αψιδωτή οικία και το περίστυλο κτίριο τους 4ου π.Χ. αιώνας.
Πώς λειτούργησε στη νεότερη εποχή. H Aκαδημία Πλάτωνος είναι σήμερα μια περιοχή που θυμίζει αποκομμένη νησίδα γης ανάμεσα σε κεντρικές λεωφόρους του κέντρου της πρωτεύουσας.
Ο χώρος της Ακαδημίας που εξωραΐστηκε με πρωτοβουλία του Κίμωνα καταστράφηκε πολλές φορές από επιδρομείς με το πέρασμα των χρόνων.
Με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους το 1830 τα ελαιοτριβεία της περιοχής τής έδωσαν και την ονομασία της: συνοικισμός των Ελαιοτριβείων, ενώ διατηρεί ακόμη και το αρχαίο Ακαδήμεια αλλά παραφρασμένο, Καθήμια. Σύμφωνα με μαρτυρίες τα Χριστούγεννα οι «ταλιαγρήται», δηλαδή οι εργάτες των ελαιοτριβείων, συνήθιζαν να τρώνε τηγανίτες μαγειρεμένες σε καλής ποιότητας λάδι και να πίνουν τσίπουρο. Την ίδια εποχή ο ελαιώνας γεμίζει από μικρά οικογενειακά εκκλησάκια των Φράγκων ιδιοκτητών της περιοχής.
Το Βασιλικό Διάταγμα στις 7/6/1906 όρισε 62 συνοικίες στην πόλη των Αθηνών δίνοντας στις περισσότερες ονόματα που σχετίζονται με την αρχαιότητα. Έτσι η περιοχή από συνοικισμός των Ελαιοτριβείων μετονομάστηκε σε Ακαδημία Πλάτωνος.
Ήδη από τη δεκαετία του 1950 στην περιοχή δημιουργήθηκαν πολλές βιοτεχνίες δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο και κοντά στους Λαχανόκηπους, την περιοχή δηλαδή κάτω από την οποία κυλούσε ο ποταμός Κηφισός, που απασχολούσαν πολλούς Αθηναίους αλλά και επαρχιώτες που μετανάστευσαν στη μεγάλη πόλη για οικονομικούς λόγους. Πολλοί δούλευαν σε εργοστάσια και βιοτεχνίες της περιοχής, στους σιδηροδρομικούς σταθμούς Πελοποννήσου και Λαρίσης, στο εργοστάσιο υφαντουργίας του Λαναρά στην Κολοκυνθού, στο Δημόσιο Καπνεργοστάσιο στη Λένορμαν αλλά και στη ΒΙΟ.
Βασικό χαρακτηριστικό της ήταν η ανύπαρκτη ρυμοτομία και τα πολλά στενά σοκάκια που κατέληγαν σε αδιέξοδα. Ο πληθυσμός ήταν ο τυπικός μικροαστικός, με τα παιδιά να παίζουν με τους φίλους τους στα μικρά σοκάκια ή στον αρχαιολογικό χώρο και τις νοικοκυρές να συζητούν τα νέα της ημέρας στις αυλές των σπιτιών.
Τα περισσότερα σπίτια ήταν ισόγεια με έλλειψη αισθητικής, αφού συνδύαζαν παράταιρα στοιχεία μεταξύ τους: τα ακροκέραμα με τις σιδερένιες αυλόπορτες και τα διακοσμητικά γύψινα. Η αυλή ήταν κοινή για δύο ή περισσότερα δωμάτια με τα τσουκάλια ή τις σκάφες στημένες στη μέση της, η αποχέτευση ήταν ανύπαρκτη και σε μερικές, μέχρι το 1928, υπήρχαν πηγάδια μέχρι το υποχρεωτικό σφραγισμά τους από την Ούλεν, την αθηναϊκή εταιρεία ύδρευσης.
Αυτοσχέδιες παραστάσεις με τον καραγκιόζη, το Φασουλή ή τον Περικλέτο ήταν μια μορφή διασκέδασης για τους μικρούς κατοίκους της που περίμεναν με αγωνία τα κάλαντα των Χριστουγέννων, τον Ξυλοπόδαρο και το Γαϊτανάκι τις Απόκριες, το ασπροκόκκινο βραχιολάκι του Μάρτη, τα πασχαλιάτικα έθιμα και τις φωτιές του Κλήδονα.
Τα σχολεία της περιοχής, ιδίως τα Δημοτικά (56ο και 66ο) είχαν μεγάλο αριθμό παιδιών, αφού η κάθε τάξη αριθμούσε συνήθως 50 μαθητές ή μαθήτριες.
Πολλοί καλλιτέχνες ήταν κάτοικοι της περιοχής, όπως οι τραγουδιστές Νίκος Γούναρης, Τώνης Μαρούδας και Γιώργος Ζαμπέτας, οι ηθοποιοί Μίμης Φωτόπουλος και Γιάννης Αργύρης αλλά και ο πολυγραφότατος Δημήτρης Ψαθάς που έμενε στην οδό Άργους. Μάλιστα μια γειτόνισσά του αποτέλεσε το έναυσμα για να γράψει τη "Μαντάμ Σουσού" που κατοικούσε στο Βύθουλα κοντά στον Άγιο Τρύφωνα.
Σε τί κατάσταση βρίσκεται σήμερα
Η σημερινή εικόνα της Ακαδημίας Πλάτωνα σε τίποτε δε θυμίζει το πνευματικό κέντρο της Αρχαίας Αθήνας που διαμόρφωσε σε σημαντικό βαθμό τον τρόπο σκέψης και τη φιλοσοφία του σύγχρονου παγκόσμιου πολιτισμού.
Κάθε άλλο πολιτισμένο κράτος θα σεβόταν την ιστορία και την αξία μιας ανάλογης περιοχής και θα την είχε αναβαθμίσει σε τέτοιο σημείο που να καλύπτει τις ανάγκες και του πιο απαιτητικού επισκέπτη. Σήμερα η περιοχή είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένη με πλήθος προβλημάτων, όπως πρόσβασης, υποδομών, καθαριότητας κ.λπ και κοινωνικά προβλήματα της περιοχής, ιδίως μετά την εγκατάσταση μεγάλου αριθμού οικονομικών μεταναστών.
Επίσης είχε λειτουργήσει και ως υπνωτήριο αστέγων. Ενα νυχτερινό καταφύγιο για τους αστέγους, που τους εξασφαλίζει ένα κρεβάτι και τους δίνει τη δυνατότητα να ζεσταθούν, να κάνουν ένα μπάνιο, να πλύνουν τα ρούχα τους και να νιώσουν έστω και για λίγο ασφαλείς, ετοίμασαν οι Γιατροί του Κόσμου, σε συνεργασία με τον δήμο Αθηναίων, ο οποίος τους παραχώρησε το οίκημα, και άλλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Κλίμακα, Praksis, Equal Society), με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
Πρόκειται για το πρώτο οργανωμένο μεικτό Υπνωτήριο Αστέγων στην Ελλάδα, το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί στην Ακαδημία Πλάτωνος πριν δυο εβδομάδες και εξυπηρετεί έως 50 άτομα ημερησίως.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
http://akadimia-platonos.blogspot.nl/2013/11/blog-post_133.html
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=308395
https://el.wikipedia.org/wiki/Πλάτων
http://akadimia-platonos-istoria.blogspot.nl/2012/03/1903-1930.html
http://www.plato-academy.gr/web/guest/home
https://el.wikipedia.org/wiki/Ακαδημία_Πλάτωνος
Το συγγραφικό έργο του Πλάτωνα είναι αρχικά μνήμη και φήμη, εξιδανικευτική, του βίου και του θανάτου και του ήθους του Σωκράτη, αλλά και ανάπτυξη, ευμέθοδη και πολύπτυχη της διδασκαλίας του, πιστή ως κάποιο βαθμό στο πνεύμα του. Τα έργα του Πλάτωνα εκτός από την Απολογία και τις Επιστολές είναι γραμμένα σε μορφή διαλόγου. Ως κεντρικό πρόσωπο στους διαλόγους, εκτός από έναν, τους Νόμους, παρουσιάζεται ο Σωκράτης, ακόμη και όταν σε κάποιον διάλογο σαν να παραμερίζεται σε θέση ακροατή. Σε κανένα διάλογο δεν εμφανίζεται ο ίδιος ο Πλάτων. Οι συζητήσεις ονομάζονται με το όνομα ιστορικά υπαρκτών προσώπων και μόνο σε τρεις διαλόγους της τελευταίας περιόδου: στον Σοφιστή, στον Πολιτικό και στους Νόμους εμφανίζεται ως κύριος συζητητής δίχως μνεία ονόματος ο «Ελεάτης Ξένος» στον πρώτο, ο «Ξένος» στο δεύτερο, ο «Αθηναίος Ξένος» στον τρίτο. Στον Πλάτωνα αποδίδονται και 13 επιστολές, η γνησιότητα των οποίων γενικά αμφισβητείται, εκτός από την Ζ' Επιστολή όπου περιγράφει ο Πλάτωνας τη δραστηριότητά του στη Σικελία. Και στη συγγραφή ο φιλόσοφος μιμήθηκε τη διδασκαλία του Σωκράτη, ο οποίος δίδασκε διαλογικά. Οι διάλογοί του επιγράφονται συνήθως με το όνομα κάποιου από τα διαλεγόμενα πρόσωπα, π.χ. Τίμαιος, Γοργίας, Πρωταγόρας κ.λπ. Έξι μόνο διάλογοι, το Συμπόσιον, η Πολιτεία, ο Σοφιστής, ο Πολιτικός, οι Νόμοι και η Επινομίς τιτλοφορούνται από το περιεχόμενό τους. Στους παλαιότερους διαλόγους διατηρεί την εικόνα του πραγματικού Σωκράτη, ενώ στους νεότερους, όπως εικάζουν οι φιλόλογοι, κάτω από το πρόσωπο του δάσκαλου κρύβεται ο ίδιος ο μαθητής.Στον Πλάτωνα αποδίδονται περί τα τριάντα επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας, πολλά από τα οποία αμφισβητούμενα.
Φιλοσοφία Η έννοια του δικαίου κατέχει εξέχουσα θέση στο πλατωνικό έργο και ειδικότερα στη μεγαλειώδη σύνθεση του Πλάτωνα, την Πολιτεία, αποτελεί κεντρικό θέμα. Στον Πρωταγόρα : «ὁ δέ νόμος τύραννος ὢν τῶν ἀνθρώπων πολλά παρά φύσιν, βιάζεται (παραβιάζει)» διατυπώνεται η διάκριση φυσικού και θετικού δικαίου)[38][39] και στο ίδιο έργο στο γνωστό μύθο του Πρωταγόρα ο Δίας τελικά αποφαίνεται δίνοντας εντολή στον Ερμή: «καὶ νόμον γε θὲς παρ’ ἐμοῦ τὸν μὴ δυνάμενον αἰδοῦς καὶ δίκης μετέχειν κτείνειν ὡς νόσον πόλεως».Στον Γοργία: Επισημαίνεται ότι το συμφέρον του ρήτορα δεν είναι να ικανοποιεί τη ματαιοδοξία του, αλλά να επιδιώκει το καλόν και το δίκαιο και διατυπώνει τι αξίωμα: «τό ἀδικείν αἴσχιον εἶναι τοῦ ἀδικείσθαι» Ενώ στην Πολιτεία: Yποστηρίζεται (Θρασύμαχος): «δίκαιον εἶναι οὑκ άλλο τι ή τοῦ κρείττονος συμφέρον», ανάλογα προς το εκάστοτε κρατούν πολιτικό καθεστώς, αλλά και στο Ευθύφρονα γίνεται απόπειρα ορισμού του τι είναι όσιο και το τι ανόσιο.
Πλατωνικός διάλογος
Κάθε διάλογος είναι δοκίμιο της πλατωνικής τέχνης και της πλατωνικής διαλεκτικής, το ιδιαίτερο κλίμα της πλατωνικής ψυχής και φιλοσοφίας.Ο Σωκράτης που απουσιάζει από το τελευταίο έργο της πλατωνικής δημιουργίας, τους Νόμους, χειρίζεται μέσα στο διάλογο κυρίαρχα όλα τα είδη του λόγου γιατί στην πλατωνική φιλοσοφία προπορεύεται η θέαση και ακολουθεί η αφαίρεση. Ο έρως, η ελευθερία, η ανάγκη, ο θάνατος, η ψυχή και κρίση της, η δημιουργία του κόσμου και η ιδέα είναι τα θέματα του φιλοσοφικού πλατωνικού μύθου. Η πλατωνική φιλοσοφία είναι δυϊστική, χωρίζοντας τον κόσμο σε μία υλική και μία ιδεατή σφαίρα ύπαρξης. Αυτό γίνεται με την εισαγωγή της θεωρίας των ιδεών, οι οποίες κατά τον Πλάτωνα είναι τα αιώνια αρχέτυπα των αισθητών, υλικών πραγμάτων, υπερβατικές φόρμες που γίνονται αντιληπτές μόνο με τη λογική και όχι με τις αισθήσεις. Τα αισθητά αντικείμενα τα θεωρεί κατώτερα, υλικά και φθαρτά είδωλα των ιδεών, οι οποίες τα μορφοποιούν. Έτσι π.χ. κάθε άλογο είναι υλικό στιγμιότυπο, ή αντανάκλαση, της άυλης ιδέας "άλογο", η οποία συγκεντρώνει τα αναλλοίωτα και κοινά χαρακτηριστικά όλων των αλόγων (αφηρημένες έννοιες όπως η δικαιοσύνη ή η ομορφιά έχουν επίσης τις δικές τους αρχετυπικές ιδέες). Ο Πλάτων λοιπόν αναγνωρίζει δύο διαφορετικούς κόσμους, τον αισθητό, ο οποίος διαρκώς μεταβάλλεται και βρίσκεται σε ασταμάτητη ροή, κατά τον Ηράκλειτο, και τον νοητό κόσμο, τον αναλλοίωτο, δηλαδή τις ιδέες, οι οποίες υπάρχουν σε τόπο επουράνιο. Αυτές είναι τα αρχέτυπα του ορατού κόσμου, τα αιώνια πρότυπα και υποδείγματα τα οποία συντηρούν τη μορφή των υποκείμενων υλικών σωμάτων. Πρόκειται δηλαδή για ένα δυϊστικό, ιεραρχικό μεταφυσικό σύστημα. Ο Πλάτωνας ανέπτυξε συστηματικά τις διδασκαλίες του πυθαγορισμού, ευνοώντας όπως και ο Πυθαγόρας τα μαθηματικά, τα οποία έβλεπε ως "παράθυρο" στον κόσμο των ιδεών αφού ασχολούνται με άυλες και αναλλοίωτες έννοιες οι οποίες διαμορφώνουν τον κόσμο και ως μέσο προετοιμασίας για τη σωκρατική διαλεκτική. Κατηγορήθηκε ότι με τη θεωρία των ιδεών αποκάλυπτε "τα μυστικά των Μυστηρίων" στα οποία προφανώς ήταν μυημένος. Η γνωσιολογία του ήταν καθαρά ορθολογική, καθώς πίστευε ότι μόνο με τον νου μπορούν να προσεγγιστούν οι ιδέες και άρα η πραγματική, βαθύτερη φύση του κόσμου. Η εμπειρία των αισθήσεων για τον Πλάτωνα ήταν από αβέβαιη έως ψευδής, ενώ αντιθέτως η λογική διερεύνηση αποκάλυπτε έμφυτη γνώση, ενόραση των ανάλογων υπερβατικών ιδεών, η οποία προϋπήρχε με λανθάνουσα μορφή στον νου λόγω της θείας καταγωγής της ψυχής πριν την ενσάρκωση της. Αυτή η νοητική σύλληψη του λογικά αναγκαίου εκλαμβάνεται ως «ανάμνηση». Υψηλότερη ιδέα θεωρούσε την ιδέα του Αγαθού (Ο,τι είναι ο ήλιος για τον αισθητό κόσμο τούτο είναι η ιδέα του αγαθού για το νοητό) από την οποία απέρρεαν όλες οι άλλες. Στην ψυχή ο Πλάτωνας απέδειξε ότι δεν μπορεί να να παρομοιαστεί με την αρμονία απαντώντας στον συνδιαλεγόμενο Σιμμία οὐ συγχωρῶ τῇ Σιμμίου ἀντιλήψει• δοκεῖ γάρ μοι πᾶσι τούτοις πάνυ πολὺ διαφέρειν, αφού εναντιώνεται συχνά στα πάθη του σώματος και επίσης πως η ψυχή ως έννοια είναι ασυμβίβαστη με την έννοια του θανάτου και συνεπώς δεν εξαρτάται από το σώμα στο οποίο ενσαρκώνεται και υποστηρίζει, ότι τα σύνθετα μεταβάλλονται και διαλύονται, ενώ τα μη σύνθετα, μονοειδὲς ὂν αὐτὸ καθ᾽ αὑτό, ὡσαύτως κατὰ ταὐτὰ ἔχει καὶ οὐδέποτε οὐδαμῇ οὐδαμῶς ἀλλοίωσιν οὐδεμίαν ἐνδέχεται όπως η ψυχή, μένουν αναλλοίωτα και άφθαρτα. Με τη φράση που απευθύνει στο τέλος στον Κρίτωνα: «Μην αμελήσετε να εξοφλήσετε αυτό το χρέος»,να θυσιάσουν ένα κόκορα. Την υποχρέωση να θυσιάζουν κόκορα στον Ασκληπιό είχαν όσοι σώζονταν από μια αρρώστια και βρίσκονταν σε ανάρρωση. Για τον Σωκράτη, αρρώστια ήταν η επίγεια, γιατί η ψυχή του ήταν έγκλειστη στο σώμα. Ο θάνατος ήταν η ώρα της ανάρρωσης, επειδή απέδιδε στη ψυχή την ελευθερία και την αθανασία της μετοίκηση ψυχής.
Η θεωρία του Πλάτωνος για τις ιδέες στην Πολιτεία Ο Πλάτων μίλησε στην Πολιτεία για τον νοητό τόπο όπου υπάρχουν οι ιδέες (τα νοούμενα) και τον ορατό τόπο όπου υπάρχουν τα ορώμενα. Θεωρεί τον ήλιο έκγονον του αγαθού. Στη συνέχεια ορίζει την ιδέα του αγαθού ως υπερέχουσα όλων των ιδεών, δίνοντας έτσι μια ιεράρχηση των ιδεών, με ανώτερη όλων αυτήν του αγαθού: Η ιδέα του αγαθού είναι η αιτία της γνώσης και της αλήθειας. Όπως το φως και η όψη είναι ηλιοειδή αλλά όχι ο ήλιος, έτσι και η γνώση και η επιστήμη είναι αγαθοειδή αλλά όχι το ίδιο το αγαθό. Ακόμη αναφέρει ότι το αγαθό παρέχει σε όλα τα γιγνωσκόμενα (δηλαδή τις ιδέες) όχι μόνο τη δυνατότητα να γίνονται γνωστά, αλλά και την ίδια την ουσία και το είναι τους, καθώς το αγαθό είναι επέκεινα της ουσίας, υπερέχοντας αυτής κατά τη δύναμη. Τέλος μιλά για την προσέγγιση των ιδεών μέσω της διαλεκτικής, αναφερόμενος σε δύο τμήματα του νοητού. Στο πρώτο τμήμα η ψυχή χρησιμοποιεί εικόνες και προχωρά στην αναζήτηση μέσω υποθέσεων, κατευθυνόμενη στο τέλος και όχι στην αρχή (στο αποτέλεσμα και όχι την αιτία). Στο δεύτερο τμήμα η ψυχή χωρίς εικόνες αλλά με τα είδη καθεαυτά οδηγείται στην ανυπόθετη αρχή. Στο πρώτο τμήμα αντιστοιχεί η νόησις, η επιστήμη του διαλέγεσθαι σχετικά με το όν και το νοητό, ενώ στο δεύτερο η διάνοια (η τέχνη των γεωμετρικών), κατώτερη από τη νόηση. Υπάρχουν ακόμη δύο τμήματα του νοητού, κατώτερα από τα προηγούμενα με αντίστοιχα παθήματα στην ψυχή, η πίστις και η εικασία.
Θεολογική σκέψη
Κύριο λήμμα: Περί του Σωκράτους δαιμονίου «Oὐδείς Θεός δύσνους (διακείμενος εχθρικά) ἀνθρώποις» «καὶ πόλεμον ἆρα ἡγῇ σὺ εἶναι τῷ ὄντι ἐν τοῖς θεοῖς πρὸς ἀλλήλους, καὶ ἔχθρας γε δεινὰς καὶ μάχας καὶ ἄλλα τοιαῦτα πολλά, οἷα λέγεταί τε ὑπὸ τῶν ποιητῶν, καὶ ὑπὸ τῶν ἀγαθῶν γραφέων τά τε ἄλλα ἱερὰ ἡμῖν καταπεποίκιλται, καὶ δὴ καὶ τοῖς μεγάλοις Παναθηναίοις ὁ πέπλος μεστὸς τῶν τοιούτων ποικιλμάτων ἀνάγεται εἰς τὴν ἀκρόπολιν; ταῦτα ἀληθῆ φῶμεν εἶναι», ὦ Εὐθύφρων;" Η άποψη αυτή του Πλάτωνα που προϋποθέτει «κάθαρση» παραδοσιακών μύθων που περιείχαν απάνθρωπες συμπεριφορές θεών και αναίρεση της αντίληψης για το φθόνο των θεών (η οποία κυριαρχεί στον Όμηρο και τον Ηρόδοτο) δείχνει τη σημαντική πρόοδο που σημείωσε η θεολογική σκέψη των Ελλήνων και που επιγραμματικά διατυπώνεται για πρώτη φορά από τον Ευριπίδη στην Ιφιγένεια εν Ταύροις «οὐδένα γὰρ οἶμαι (νομίζω) δαιμόνων (Θεών) εἶναι κακόν (στιχ.391). Ο δε Σωκράτης στην Απολογία του διακηρύττει: «δεν δημιουργείται από τα χρήματα η αρετή αλλά από την αρετή τα χρήματα και όλα τα άλλα αγαθά των ανθρώπων, και στην ιδιωτική και στη δημόσια ζωή» (οὐκ ἐκ χρημάτων ἀρετὴ γίγνεται, ἀλλ᾽ ἐξ ἀρετῆς χρήματα καὶ τὰ ἄλλα ἀγαθὰ τοῖς ἀνθρώποις). «δημοσίᾳ δὲ οὐ τολμῶ ἀναβαίνων εἰς τὸ πλῆθος τὸ ὑμέτερον συμβουλεύειν τῇ πόλει. τούτου δὲ αἴτιόν ἐστιν ὃ ὑμεῖς ἐμοῦ πολλάκις ἀκηκόατε πολλαχοῦ λέγοντος, ὅτι μοι θεῖόν τι καὶ δαιμόνιον γίγνεται φωνή, ὃ δὴ καὶ ἐν τῇ γραφῇ ἐπικωμῳδῶν Μέλητος (έγραψε και στην καταγελλία του διακωμωδώντας το)ἐγράψατο». ἀλλὰ γὰρ ἤδη ὥρα ἀπιέναι, ἐμοὶ μὲν ἀποθανουμένῳ, ὑμῖν δὲ βιωσομένοις• ὁπότεροι δὲ ἡμῶν ἔρχονται ἐπὶ ἄμεινον πρᾶγμα, ἄδηλον παντὶ πλὴν ἢ τῷ θεῷ. Τελευταία φράση της Απολογίας. «Όντας απασχολημένος μ΄αυτό το έργο δεν ευκαιρώ ούτε για την πόλη να κάνω τίποτα αξιόλογο ούτε για την οικογένειά μου, αλλά βρίσκομαι σε φοβερή φτώχεια υπηρετώντας τον θεό» (πενίᾳ μυρίᾳ εἰμὶ διὰ τὴν τοῦ θεοῦ λατρείαν). «Σε μένα λοιπόν αυτό άρχισε να υπάρχει από τότε που ήμουνα παιδί, είναι μια εσωτερική φωνή που ακούω, η οποία, όποτε την ακούω, πάντοτε με αποτρέπει από κάτι που πρόκειται να κάνω, και ποτέ δεν με προτρέπει σε τίποτε. Αυτή είναι που με εμποδίζει ν΄ασχοληθώ με την πολιτική. Και μου φαίνεται, ότι κάνει πάρα πολύ καλά που με εμποδίζει γιατί θα είχα αφανιστεί και ούτε εσάς θα είχα ωφελήσει σε τίποτα ούτε τον εαυτό μου» Απολογία Σωκράτους. Στον «Φαίδωνα» όμως ο Σωκράτης έρχεται κοντά στο θάνατο και τον γνωρίζει. Ο θάνατος είναι κι΄αυτός, όπως και ο έρως, ένας σύντροφος της ζωής που πρέπει να συμφιλιωθείς μαζί του. ΄Όλοι όσοι φιλοσοφούν αληθινά γνωρίζονται βαθιά με τον θάνατο. «οὐδὲν γὰρ ἄλλο πράττων ἐγὼ περιέρχομαι ἢ πείθων ὑμῶν καὶ νεωτέρους καὶ πρεσβυτέρους μήτε σωμάτων ἐπιμελεῖσθαι μήτε χρημάτων πρότερον μηδὲ οὕτω σφόδρα ὡς τῆς ψυχῆς ὅπως ὡς ἀρίστη ἔσται». Γιατί περιφέρομαι μην κάνοντας τίποτα άλλο από το να πείθω τους νεότερους και τους πιο ηλικιωμένους ανάμεσά σας να μη φροντίζουν ούτε για τα σώματά τους ούτε για τα χρήματά τους με τόσο πάθος, παρά μόνο για την ψυχή τους, πως θα γίνει καλύτερη.
Οι επιδράσεις του Πλάτωνος στους μετέπειτα αιώνες. Ο Γάλλος ιστορικός της φιλοσοφίας τονίζει στο έργο του «Ιστορία της σκέψης» (1955) την κυρίαρχη παρουσία ή έστω ανταύγεια της πλατωνικής φιλοσοφίας σε ολόκληρο το Μεσαίωνα και στην Αναγέννηση και στους Νεότερους χρόνους, ενώ ο Γερμανός φιλόσοφος Καρλ Γιάσπερς προβάλλει τον Πλάτωνα ως το τον πρώτο από τους τρεις θεμελιωτές του φιλοσοφείν. Η ιστορία της φιλοσοφίας μέχρι τον Κικέρωνα είναι σαφώς επηρεασμένη από αυτόν και είτε αμφισβητεί είτε ακολουθεί τη διδασκαλία του. Ο μαθητής του Αριστοτέλης, εξ ίσου επιδραστικός με τον ίδιο, οδηγήθηκε στην ανάπτυξη τμήματος του έργου του ως απάντηση στον πλατωνισμό. Η σχολή την οποία ο Πλάτωνας ίδρυσε το 387 π.Χ., η Ακαδημία, συνέχισε να ακμάζει ως τις αρχές του πρώτου αιώνα π. Χ., έχοντας όμως μετατραπεί σε σκεπτική σχολή μετά τις αρχές της ελληνιστικής περιόδου. Κατά την εποχή του Αυγούστου υπήρξε αναβίωση της πλατωνικής φιλοσοφίας, ο μεσοπλατωνισμός με εκπροσώπους όπως ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς, ενώ κατά τα τέλη του δεύτερου αιώνα ο μεσοπλατωνισμός άρχεσαι να μετατρέπεται σταδιακά, υπό την επίδραση του νεοπυθαγορισμού και του ερμητισμού στην κατεχόμενη από τους Ρωμαίους Αίγυπτο, στο κίνημα του νεοπλατωνισμού, με αρχικούς εκπροσώπους όπως ο Πλωτίνος, το οποίο είχε ιδεαλιστικό, μυστικιστικό και σωτηριολογικό χαρακτήρα. Η Ακαδημία στην Αθήνα επανιδρύθηκε ως κέντρο νεοπλατωνικών μελετών κατά τον τέταρτο αιώνα. Την ίδια εποχή, περίοδο έντονων θρησκευτικών ζυμώσεων στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και σταδιακής επικράτησης του χριστιανισμού στη Μεσόγειο, οι ακόλουθοι της αστικής ελληνορωμαϊκής θρησκείας αλλά και των ελληνικών μυστηριακών λατρειών συσπειρώθηκαν γύρω από τον νεοπλατωνισμό ως υπερασπιστή του μέχρι πρότινος επικρατούντος παγανισμού. Μεμονωμένοι νεοπλατωνικοί και παγανιστικοί πυρήνες επέζησαν ως τον έκτο αιώνα, οπότε και ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός έκλεισε με διάταγμα την Ακαδημία της Αθήνας (529 μ.Χ.). Μετά περίπου εννέα αιώνες το έτος 1439 ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων γράφει στη Φλωρεντία το πολύκροτο έργο του: Περί ὧν Αριστοτέλης πρός Πλάτωνα διαφέρεται που αποτέλεσε το έναυσμα της διαμάχης πλατωνικών και αριστοτελικών στο Βυζάντιο και στην Ιταλία.
Πλατωνισμός. Ο πλατωνισμός επιβίωσε υπογείως καθ' όλον τον Μεσαίωνα, κρυμμένος σε μυστηριακά ρεύματα, έως ότου οι πρωτότυπες ιδέες του ήλθαν και πάλι στο φως και σχολιάστηκαν κατά την Αναγέννηση. Έτσι ούτε η νεότερη φιλοσοφική σκέψη έμεινε ανεπηρέαστη από αυτόν. Τα διάφορα φιλοσοφικά συστήματα ή προσπαθούν να ανατρέψουν τις ιδέες του ή οικοδομούνται πάνω σ' αυτές εκσυγχρονίζοντάς τες.
Η Ακαδημία του Πλάτωνα
Ιδρύθηκε στην Αθήνα γύρω στο 387 π.Χ. από τον Πλάτωνα μετά το πρώτο ταξίδι του (398-390 π.Χ.) στη Σικελία. Βρίσκονταν σε ένα άλσος του προαστίου των Αθηνών, την Ακαδήμεια, αφιερωμένο στον Αθηναίο ήρωα Ακάδημο, από το όνομα του οποίου προέρχεται και η ονομασία της. Ο χώρος θεωρούνταν ιερός γιατί ο Θησέας είχε κρύψει εκεί την Ελένη και από σεβασμό για την μακρά παράδοση και την ταύτισή του με τους Διόσκουρους, οι Σπαρτιάτες δεν θα τον κατέστρεψαν όταν εισέβαλαν το 413 π.Χ. στην Αττική.
Ιστορία της Ακαδημίας
Ο Διογένης Λαέρτιος διαιρεί την ιστορία της Ακαδημίας σε τρεις περιόδους την Παλιά, τη Μέση επικεφαλής της οποίας ορίζει τον Αρκεσίλαο και τη Νέα με πρώτο τον Λακύδη. Από την ίδρυσή της και μέχρι τις αρχές του πρώτου αιώνα π.Χ, η Ακαδημία λειτουργούσε χωρίς προβλήματα, ωστόσο, όταν άρχισε το 88 π.Χ. ο Πρώτος Μιθριδατικός Πόλεμος, ο Φίλων ο Λαρισαίος εγκατέλειψε την Αθήνα και κατέφυγε στη Ρώμη, όπου φαίνεται να παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του. Το 86 π.Χ., ο Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας πολιόρκησε την Αθήνα προκαλώντας μεγάλη καταστροφή. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας «έβαλε τα χέρια του πάνω στα ιερά άλση, και λεηλάτησε την Ακαδημία που ήταν τοποθετημένη στα πιο δασώδη προάστια της πόλης, καθώς και το Λύκειο». Η καταστροφή της Ακαδημίας φαίνεται να ήταν τόσο σοβαρή ώστε η ανακατασκευή και επαναλειτουργία της ήταν σχεδόν αδύνατη. Όταν ο Αντίοχος ο Ασκαλωνίτης επέστρεψε στην Αθήνα από την Αλεξάνδρεια το 84 π.Χ. άρχισε πάλι τη λειτουργία της, αλλά όχι στην Ακαδημία αλλά στο Λύκειο. Ο Κικέρων, που υπήρξε και μαθητής του Φίλωνα, περιγράφει μια επίσκεψη στο χώρο της Ακαδημίας ένα απόγευμα, που ήταν «ήσυχη και έρημη εκείνη την ώρα της ημέρας». Στους επόμενους αιώνες συνεχίστηκε η παρουσία της Ακαδημίας η οποία κατά καιρούς υπολειτουργούσε, παράκμαζε αλλά και ανανεωνόταν. Τελικά, έκλεισε το 529 από τον Ιουστινιανό. Σύμφωνα με τον Αγαθία τα εναπομείναντα μέλη της, μεταξύ των οποίων και ο Σιμπλίκιος, αναζήτησαν προστασία στην αυλή του Χοσρόη Α΄ στην Περσία. Μαζί τους μετέφεραν παπύρους λογοτεχνικών, φιλοσοφικών και, σε μικρότερο βαθμό, επιστημονικών. Με τη συνθήκη ειρήνης Περσίας και Βυζαντίου το 532 τέθηκε υπό εγγύηση η προσωπική τους ασφάλεια.
Το έργο της Ακαδημίας.
Στην Ακαδημία υπήρχαν διάφοροι επιστημονικοί τομείς με αντικείμενα μελέτης τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά, τις φυσικές και τις πολιτικές επιστήμες. Στο υπέρθυρο της Ακαδημίας αναγραφόταν η φράση Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω, δηλαδή να μην εισέρχεται κανένας που δεν γνωρίζει Γεωμετρία. Ο Πλάτων θεωρούσε ότι η γεωμετρία και τα μαθηματικά ήταν ο μόνος και ασφαλής δρόμος για να προσεγγίσει κανείς τον Κόσμο των Ιδεών και τον Θεό. Μαθηματικό έργο
Επιστήμονες με μαθηματικό προσανατολισμό που θήτευσαν στην Ακαδημία ήταν ο Αριστοτέλης, ο Θεόδωρος ο Κυρηναίος, ο Λεωδάμας ο Θάσιος, ο Θεαίτητος ο Αθηναίος, ο Εύδοξος ο Κνίδιος, ο Δεινόστρατος και ο αδελφός του Μέναιχμος από την Προκόννησο της Θράκης, ο Ευκλείδης, ο Πρόκλος και πολλοί άλλοι. Η κύρια συνεισφορά της Ακαδημίας στα μαθηματικά συνίσταται στο ότι συγκέντρωσε τις μέχρι τότε μαθηματικές γνώσεις που προέρχονταν κυρίως από τους Πυθαγορείους και τη Σχολή της Χίου, τις ταξινόμησε, τις εμπλούτισε, τις επέκτεινε και τις έθεσε σε ένα λογικό αποδεικτικό σύστημα. Ακόμη, τελειοποίησε τις αποδεικτικές μεθόδους και ανάπτυξε τη μαθηματική λογική. Συμπύκνωση όλων αυτών ήταν τα Στοιχεία του Ευκλείδη, που αν και γράφτηκαν στην Αλεξάνδρεια, είναι αποκλειστικό έργο της Ακαδημίας. Ο Πρόκλος στο έργο του "Σχόλια στο 1ο βιβλίο των Στοιχείων" αναφέρει σχετικά ότι "το σύστημα που επέλεξε ο Ευκλείδης για τα Στοιχεία ήταν Πλατωνικό [σύμφωνο με τις επιταγές του Πλάτωνα] και αφού είχε αποδεχθεί την Πλατωνική φιλοσοφία έθεσε σαν σκοπό της συγγραφής των Στοιχείων την κατασκευή των Πλατωνικών στερεών".
Ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας. Ο σημερινός επισκέπτης της Αθήνας μπορεί να επισκεφτεί τον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας που βρίσκεται εκατέρωθεν της οδού Κρατύλου στην περιοχή Κολωνού και Ακαδημίας Πλάτωνος. Εκεί βρίσκονται τα σημαντικά μνημεία, κάποια προγενέστερα της Ακαδημίας, όπως η ιερά οικία γεωμετρικών χρόνων, το γυμνάσιο του πρώτου π.Χ. - πρώτου μ.Χ αιώνα, όπου αθλούνταν οι μαθητές-φοιτητές, η πρωτοελλαδική αψιδωτή οικία και το περίστυλο κτίριο τους 4ου π.Χ. αιώνας.
Πώς λειτούργησε στη νεότερη εποχή. H Aκαδημία Πλάτωνος είναι σήμερα μια περιοχή που θυμίζει αποκομμένη νησίδα γης ανάμεσα σε κεντρικές λεωφόρους του κέντρου της πρωτεύουσας.
Ο χώρος της Ακαδημίας που εξωραΐστηκε με πρωτοβουλία του Κίμωνα καταστράφηκε πολλές φορές από επιδρομείς με το πέρασμα των χρόνων.
Με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους το 1830 τα ελαιοτριβεία της περιοχής τής έδωσαν και την ονομασία της: συνοικισμός των Ελαιοτριβείων, ενώ διατηρεί ακόμη και το αρχαίο Ακαδήμεια αλλά παραφρασμένο, Καθήμια. Σύμφωνα με μαρτυρίες τα Χριστούγεννα οι «ταλιαγρήται», δηλαδή οι εργάτες των ελαιοτριβείων, συνήθιζαν να τρώνε τηγανίτες μαγειρεμένες σε καλής ποιότητας λάδι και να πίνουν τσίπουρο. Την ίδια εποχή ο ελαιώνας γεμίζει από μικρά οικογενειακά εκκλησάκια των Φράγκων ιδιοκτητών της περιοχής.
Το Βασιλικό Διάταγμα στις 7/6/1906 όρισε 62 συνοικίες στην πόλη των Αθηνών δίνοντας στις περισσότερες ονόματα που σχετίζονται με την αρχαιότητα. Έτσι η περιοχή από συνοικισμός των Ελαιοτριβείων μετονομάστηκε σε Ακαδημία Πλάτωνος.
Ήδη από τη δεκαετία του 1950 στην περιοχή δημιουργήθηκαν πολλές βιοτεχνίες δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο και κοντά στους Λαχανόκηπους, την περιοχή δηλαδή κάτω από την οποία κυλούσε ο ποταμός Κηφισός, που απασχολούσαν πολλούς Αθηναίους αλλά και επαρχιώτες που μετανάστευσαν στη μεγάλη πόλη για οικονομικούς λόγους. Πολλοί δούλευαν σε εργοστάσια και βιοτεχνίες της περιοχής, στους σιδηροδρομικούς σταθμούς Πελοποννήσου και Λαρίσης, στο εργοστάσιο υφαντουργίας του Λαναρά στην Κολοκυνθού, στο Δημόσιο Καπνεργοστάσιο στη Λένορμαν αλλά και στη ΒΙΟ.
Βασικό χαρακτηριστικό της ήταν η ανύπαρκτη ρυμοτομία και τα πολλά στενά σοκάκια που κατέληγαν σε αδιέξοδα. Ο πληθυσμός ήταν ο τυπικός μικροαστικός, με τα παιδιά να παίζουν με τους φίλους τους στα μικρά σοκάκια ή στον αρχαιολογικό χώρο και τις νοικοκυρές να συζητούν τα νέα της ημέρας στις αυλές των σπιτιών.
Τα περισσότερα σπίτια ήταν ισόγεια με έλλειψη αισθητικής, αφού συνδύαζαν παράταιρα στοιχεία μεταξύ τους: τα ακροκέραμα με τις σιδερένιες αυλόπορτες και τα διακοσμητικά γύψινα. Η αυλή ήταν κοινή για δύο ή περισσότερα δωμάτια με τα τσουκάλια ή τις σκάφες στημένες στη μέση της, η αποχέτευση ήταν ανύπαρκτη και σε μερικές, μέχρι το 1928, υπήρχαν πηγάδια μέχρι το υποχρεωτικό σφραγισμά τους από την Ούλεν, την αθηναϊκή εταιρεία ύδρευσης.
Αυτοσχέδιες παραστάσεις με τον καραγκιόζη, το Φασουλή ή τον Περικλέτο ήταν μια μορφή διασκέδασης για τους μικρούς κατοίκους της που περίμεναν με αγωνία τα κάλαντα των Χριστουγέννων, τον Ξυλοπόδαρο και το Γαϊτανάκι τις Απόκριες, το ασπροκόκκινο βραχιολάκι του Μάρτη, τα πασχαλιάτικα έθιμα και τις φωτιές του Κλήδονα.
Τα σχολεία της περιοχής, ιδίως τα Δημοτικά (56ο και 66ο) είχαν μεγάλο αριθμό παιδιών, αφού η κάθε τάξη αριθμούσε συνήθως 50 μαθητές ή μαθήτριες.
Πολλοί καλλιτέχνες ήταν κάτοικοι της περιοχής, όπως οι τραγουδιστές Νίκος Γούναρης, Τώνης Μαρούδας και Γιώργος Ζαμπέτας, οι ηθοποιοί Μίμης Φωτόπουλος και Γιάννης Αργύρης αλλά και ο πολυγραφότατος Δημήτρης Ψαθάς που έμενε στην οδό Άργους. Μάλιστα μια γειτόνισσά του αποτέλεσε το έναυσμα για να γράψει τη "Μαντάμ Σουσού" που κατοικούσε στο Βύθουλα κοντά στον Άγιο Τρύφωνα.
Σε τί κατάσταση βρίσκεται σήμερα
Η σημερινή εικόνα της Ακαδημίας Πλάτωνα σε τίποτε δε θυμίζει το πνευματικό κέντρο της Αρχαίας Αθήνας που διαμόρφωσε σε σημαντικό βαθμό τον τρόπο σκέψης και τη φιλοσοφία του σύγχρονου παγκόσμιου πολιτισμού.
Κάθε άλλο πολιτισμένο κράτος θα σεβόταν την ιστορία και την αξία μιας ανάλογης περιοχής και θα την είχε αναβαθμίσει σε τέτοιο σημείο που να καλύπτει τις ανάγκες και του πιο απαιτητικού επισκέπτη. Σήμερα η περιοχή είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένη με πλήθος προβλημάτων, όπως πρόσβασης, υποδομών, καθαριότητας κ.λπ και κοινωνικά προβλήματα της περιοχής, ιδίως μετά την εγκατάσταση μεγάλου αριθμού οικονομικών μεταναστών.
Επίσης είχε λειτουργήσει και ως υπνωτήριο αστέγων. Ενα νυχτερινό καταφύγιο για τους αστέγους, που τους εξασφαλίζει ένα κρεβάτι και τους δίνει τη δυνατότητα να ζεσταθούν, να κάνουν ένα μπάνιο, να πλύνουν τα ρούχα τους και να νιώσουν έστω και για λίγο ασφαλείς, ετοίμασαν οι Γιατροί του Κόσμου, σε συνεργασία με τον δήμο Αθηναίων, ο οποίος τους παραχώρησε το οίκημα, και άλλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Κλίμακα, Praksis, Equal Society), με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
Πρόκειται για το πρώτο οργανωμένο μεικτό Υπνωτήριο Αστέγων στην Ελλάδα, το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί στην Ακαδημία Πλάτωνος πριν δυο εβδομάδες και εξυπηρετεί έως 50 άτομα ημερησίως.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
http://akadimia-platonos.blogspot.nl/2013/11/blog-post_133.html
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=308395
https://el.wikipedia.org/wiki/Πλάτων
http://akadimia-platonos-istoria.blogspot.nl/2012/03/1903-1930.html
http://www.plato-academy.gr/web/guest/home
https://el.wikipedia.org/wiki/Ακαδημία_Πλάτωνος